Roman Aqueduct | อ่างอาบน้ำสาธารณะ
Roman Aqueduct
ในยุคสมัยจักรวรรดิโรมันที่อุดมไปด้วยสิ่งสนองความต้องการและอ่างอาบน้ำสาธารณะ ชาวโรมันได้ก่อสร้างทางส่งน้ำของโรมันไว้จำนวนมหาศาลเพื่อที่จะได้สามารถนำเอาน้ำจากแหล่งที่มาที่อยู่ห่างไกลออกมาเข้ามาสู่นครและเมืองที่ตนเองอาศัยอยู่ได้ และนำมาใช้สำรองสำหรับอ่างอาบน้ำสาธารณะ สุขา น้ำพุ และเพื่อใช้สอยส่วนตัวในครัวเรือน ในส่วนของน้ำเสียนั้นก็จะถูกถ่ายเทออกไปด้วยระบบกำจัดสิ่งปฏิกูลที่ซับซ้อนและปล่อยทิ้งในสถานที่ที่มีน้ำที่อยู่ในละแวกใกล้เคียง เพื่อรักษาให้ตัวเมืองยังคงความสะอาดและสุขลักษณะอนามัยปลอดเชื้อโรคระบาดเอาไว้ ทางส่งน้ำของโรมันนั้นยังถูกใช้เพื่อแจกจ่ายน้ำให้กับการขุดเจาะ การโม่หิน การทำไร่และการทำสวนอีกด้วย
กลไกการทำงานของทางส่งน้ำ
ทางส่งน้ำของโรมันเหล่านี้นั้นเคลื่อนน้ำไปด้วยแรงของแรงโน้มถ่วงเพียงอย่างเดียว โดยส่วนลำตัวของมันนั้นถูกสร้างขึ้นโดยให้ทำมุมเอียงเล็กน้อยภายในท่อน้ำที่สร้างขึ้นจากหิน อิฐ หรือปูนคอนกรีต ส่วนใหญ่แล้วทางส่งน้ำของโรมันจะถูกฝังอยู่ในชั้นใต้ดินซึ่งดำเนินต่อไปตามรูปทรงของทางส่งน้ำแต่ละส่วน โดยส่วนของทางส่งน้ำของโรมันที่ล้นเกินออกมาจะถูกทำคอกล้อมหรือขุดเป็นถ้าลอดผ่าน (ซึ่งไม่พบว่าทำเช่นนี้กันบ่อยนัก) ในส่วนที่หุบเขาหรือที่ลุ่มเข้ามากั้นขวางทางเดินของทางส่งน้ำนั้นก็จะมีการสร้างสะพานให้ทางส่งน้ำหรือไม่ก็เพิ่มแรงดันน้ำด้วยการใช้วัสดุก่อสร้างทางส่งน้ำที่มีคุณสมบัติต้านแรงน้ำน้อยกว่าที่ใช้ปกติอย่างท่อเซรามิกหรือท่อหิน ทางส่งน้ำของโรมันโดยส่วนใหญ่จะมีถังกักเก็บติดตั้งในแต่ละตำแหน่งเพื่อทำหน้าที่จัดการหรือสำรองยามเมื่อมีความต้องการหรือเกิดเหตุจำเป็นเร่งด่วน
ประวัติความเป็นมาและต้นกำเนิด
ทางส่งน้ำที่ถูกใช้ครั้งแรกสุดในจักรวรรดิโรมันนั้นถูกใช้เพื่อสำรองน้ำให้กับน้ำพุที่ถูกติดตั้งไว้ในย่านการค้าหรือตลาดวัวของนคร ในคริสต์ศตวรรษที่สาม ตัวนครนั้นก็มีทางส่งน้ำนับได้จำนวนสิบสามแห่งที่ทำหน้าที่ส่งน้ำและรองรับชีวิตของผู้คนในตัวนครจำนวนนับล้านคนและมีส่วนในความเจริญทางเศรษฐกิจน้ำอีกด้วย โดยน้ำที่ทางส่งน้ำได้ส่งเข้าสู่เมืองโดยส่วนใหญ่นั้นเป็นน้ำที่ถูกส่งไปยังอ่างอาบน้ำสาธารณะของโรมันนั่นเอง นครเมืองต่างๆ และหน่วยเทศบาลเมืองต่างๆ ทั่วทั้งอาณาจักรโรมันต่างก็ลอกเลียนเอาวิธีส่งจ่ายน้ำดังกล่าวนี้ไปใช้ในเมืองของตนเอง โดยต่างมอบเงินสนับสนุนให้กับทางส่งน้ำในฐานะสิ่งที่นำไปสู่ผลประโยชน์ของสาธารณชนโดยรวมและเป็นสิ่งที่แสดงถึงความภาคภูมิในฐานะความเป็นคนเมือง (หรือ civic) ที่ต่างจากคนที่อาศัยอยู่ในป่าเขาหรือร่อนเร่พเนจร
ทางส่งน้ำของโรมันโดยส่วนใหญ่นั้นเป็นทางส่งน้ำที่ใช้งานได้จริงและมีความคงทน ทางส่งน้ำของโรมันบางแห่งยังคงถูกบำรุงรักษาและดำรงอยู่มาจนถึงยุคสมัยใหม่ โดยที่ทางส่งน้ำของโรมันบางส่วนยังถูกใช้งานเหมือนเช่นในอดีตเช่นกัน วิธีการและแนวคิดในการคิดค้น, ทดลอง และก่อสร้างทางส่งน้ำของโรมันนั้นถูกบันทึกไว้โดยวิตรูเวียสผู้เป็นทั้งนักเขียนและสถาปนิกชาวโรมันในหนังสือชื่อ เดอ อาร์คิเทคทูรา หรือ ว่าด้วยสถาปัตยกรรมศาสตร์ ตีพิมพ์ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่หนึ่ง ผู้ที่ดำรงตำแหน่งนายพลอย่างฟรอนตินุสก็ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับทางส่งน้ำของโรมัน ไว้มากกว่าวิตรูเวียสในรายงานส่งทางการของเขาที่ว่าด้วยปัญหาขัดข้อง การใช้งานและการใช้อย่างมิชอบต่อการขนส่งน้ำสาธารณะในอาณาจักรโรมัน ระบบและทางส่งน้ำของโรมันที่โดดเด่นนั้นได้แก่ทางส่งน้ำของเซโกเวียและทางส่งน้ำของคอนสแตนติโนเปิล