กำแพง
เมื่อกล่าวถึงกำแพงหรือผนัง ในภาษาไทยมีความแตกต่างกันทั้งในรูป เสียง และความหมาย แต่เมื่อแปลเป็นภาษาอังกฤษ กลับใช้คำเดียวกันคือ wall ทั้งนี้ ต้องพิจารณาตำแหน่งหน้าที่ประกอบเพิ่มเติมเพื่อจำกัดความว่าเป็นกำแพงหรือผนัง
ในทางนิรุกติศาสตร์ คำว่า Wall ในภาษาอังกฤษนั้น มาจากภาษาละติน Vallum หมายถึง "...ผนังดินหรือปราการดินขนาดยาวเป็นแถวเป็นแนวต่อเนื่องเพื่อปักเขต หรือเนินดินที่ใช้กั้นหรือล้อมรอบเพื่อกำหนดขอบเขต หรือป้อมปราการ..." ในขณะที่คำว่า Murus ในภาษาละติน หมายถึง กำแพงหิน เช่น กำแพงเมืองจีน
จึงเป็นเรื่องแปลกที่ในภาษาอังกฤษ Wall กลับถูกใช้ทั้งในความหมายของกำแพงและผนัง ซึ่งในภาษาอื่นๆ มีคำสำหรับเรียกที่แตกต่างกัน เช่น ในภาษาเยอรมัน Wand และ Mauer หรือในภาษาสเปน Pared และ Muro
ตำแหน่งและหน้าที่ กำแพงหรือผนัง?
กำแพงคือสิ่งก่อสร้างที่อยู่รอบนอกอาคาร ทำหน้าที่ล้อมรอบสิ่งปลูกสร้าง ไม่ว่าจะเป็น บ้าน ปราสาท อาคาร ตึก และอื่นๆ เพื่อป้องกัน เช่น ความปลอดภัยจากการโจรกรรม ภัยจากธรรมชาติ ภัยจากสงคราม เพื่อกำหนดพื้นที่ เช่น กำแพงหมู่บ้านจัดสรร
ผนังก็เป็นโครงสร้างหนึ่งที่ใช้ในการกำหนดแบ่งพื้นที่ ทั้งเพื่อแบ่งหน้าที่การใช้งานและกั้นพื้นที่ให้เป็นสัดส่วน เช่น เพื่อความเป็นส่วนตัว หรือเพื่อความปลอดภัย ความแตกต่างระหว่างกำแพงกับผนังอย่างง่ายๆ ก็คือ กำแพงเป็นสิ่งปลูกสร้างที่อยู่ภายนอกอาคาร และผนังคือส่วนที่แบ่งกั้นพื้นที่ด้านในอาคารนั่นเอง
กำแพงสามารถแบ่งได้หลายประเภท อาทิ กำแพงป้อมปราการ กำแพงป้องกันอัคคีภัย กำแพงกั้นน้ำ กำแพงปักปันเขตแดน
กำแพงพิเศษ
Defensive Wall กำแพงป้องกัน
กำแพงป้องกันหรือ Defensive wall
คือระบบป้องกันความปลอดภัยของอาณาจักรต่างๆ ในสมัยก่อน มีลักษณะเป็นกำแพงขนาดสูงใหญ่ ทำจากวัสดุที่แข็งแกร่งมากๆ เช่น หิน หรือศิลาแลง และมักมีป้อมปราการคั่นอยู่เป็นระยะ กำแพงเหล่านี้ใช้ในการป้องกันศัตรูผู้รุกรานเป็นหลัก กำแพงยังเป็นองค์ประกอบหนึ่งในการใช้พิจารณาการตั้งชุมชนในสมัยโบราณ ซึ่งนับแต่สมัยโบราณมาจนถึงปัจจุบัน กำแพงยังคงถูกใช้ในการกำหนดเขตแดน ล้อมรอบชุมชน ที่อยู่อาศัย
กำแพงเมือง เช่น กำแพงเมืองพระนคร กำแพงเมืองสุโขทัย กำแพงเมืองเชียงใหม่ เป็นกำแพงขนาดยาว ใหญ่ ล้อมรอบเมือง ทั้งเพื่อความปลอดภัยและเพื่อกำหนดแบ่งพื้นที่ชั้นในและชั้นนอก กำแพงเมืองของไทยมักทำจากศิลาแลงหรือก่ออิฐถือปูนและมักมีใบเสมาประดับที่ด้านบนสุด
กำแพงป้องกันอาณาจักร เป็นกำแพงเมืองที่อยู่ไกลออกไปจากเมืองหลวงหรือเขตชุมชน เช่น กำแพงเมืองจีน กำแพงเฮเดรียนของจักรวรรดิโรมัน หรือกำแพงแห่งแอตแลนติกของกองทัพนาซี กำแพงเหล่านี้ใช้ในการป้องกันอาณาจักร หรือประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์หลักคือการป้องกันศัตรูผู้รุกราน นอกจากนี้ความยิ่งใหญ่และความแข็งแกร่งของกำแพงยังเป็นเครื่องแสดงถึงฐานะ ความมั่งคั่ง และความเข็มแข็งของอาณาจักรนั้นๆ ได้อีกด้วย
กำแพงเมืองหรือกำแพงป้องกันอาณาจักรที่ยังคงหลงเหลือมาถึงปัจจุบันนั้นมักเป็นกำแพงที่สร้างด้วยหิน หรือศิลาแลง หรือการก่ออิฐถือปูน กำแพงที่ทำจากเนินดินหรือไม้ก็ยังคงมีหลงเหลืออยู่บ้างแต่เป็นส่วนน้อย
หลักในการวางแนวกำแพง นอกจากจะขึ้นอยู่กับลักษณะของชุมชน เช่น ขนาด ตำแหน่งที่ตั้งแล้ว ยังมีองค์ประกอบอื่น เช่น แนวชายฝั่ง พื้นที่ราบสูง แม่น้ำ หรือภูเขา ซึ่งอาจไม่จำเป็นต้องยาวจนล้อมรอบอาณาจักร แต่อาจใช้ลักษณะที่เรียกว่าปราการธรรมชาติช่วยในการป้องกันเขตแดนด้วยได้
